มีคำถามที่หลายคนสงสัยว่าการทาอาหารด้วย เตาถ่านนั้น ช่วยทำให้อาหารมีรสชาติดีขึ้น จริงหรือไม่ โดยเฉพาะบ้านที่มีปู่ย่าตายายอาศัยอยู่ด้วยส่วนใหญ่ปู่ย่าตายายจะบอกว่าอาหารที่ทำด้วยเตาถ่านนั้น จะอร่อยกว่า
หากจะย้อนไปในอดีตการที่มนุษย์เริ่มรู้จักใช้ไฟถือ เป็นจุดเริ่มต้นของกรรมวิธีแรกในการปรุงอาหารให้สุกโดย การปิ้งหรือย่างโดยไม่ใช้ภาชนะและต่อมาก็ได้มีการพัฒนา มาเป็นกรรมวิธีในการปรุงอาหารในรูปแบบอื่นๆ ที่ต้องใช้ ภาชนะ เช่น หุง ต้ม ผัด หรือทอด ในอดีตเชื้อเพลิงที่ใช้ ก็จะเป็นการก่อไฟโดยใช้ฟืนและต่อมาก็พัฒนามาเป็นการ ใช้ถ่านไม้ เนื่องจากให้ความร้อนได้ดีกว่า ติดไฟง่าย มีน้ำ หนักเบา และสะดวกในการใช้งานและเก็บรักษา
สำหรับเรื่องของรสชาติของอาหารที่ทำจากเตาถ่าน นั้นมีความเชื่อว่าอาหารปิ้ง ย่าง หรือรมควันที่เกิดจาก เตาถ่านนั้นจะทำให้อาหารที่ได้มีกลิ่นที่หอมและรสชาติที่อร่อย กว่านั้นก็เป็นเพราะกลิ่นและควันที่ได้จากการทำอาหารนั้น ช่วยให้อาหารมีรสชาติดีขึ้นยิ่งถ้าเป็นการใช้ไม้คุณภาพดี มาทำเป็นฟืนหรือเผาถ่านไม้ เช่น ไม้แอปเปิล ก็จะยิ่งทำให้ กลิ่นและรสชาติของอาหารปิ้งย่างนั้นหอมและอร่อยมาก ยิ่งขึ้นไปอีกเรื่องความอร่อยเป็นเรื่องของความรู้สึกมาก กว่าเหตุผลทางวิทยาศาสตร์ ภาพและกลิ่นจากเตาถ่าน จะช่วยกระตุ้นทาให้อยากทานอาหารซึ่งมีส่วนช่วยให้รู้สึก ว่าอาหารนั้น อร่อยขึ้นได
นอกจากเรื่องปิ้ง ย่างหรือรมควันแล้วการใช้เตาถ่าน ในการต้มหรือตุ๋นอาหารมีข้อดีในเรื่องของการใช้ไฟอ่อนได้ดีกว่าเตาแก๊ส จึงเหมาะกับการทำอาหารที่ต้องใช้เวลาในการ เคี่ยวนานเพื่อให้อาหารอ่อนนุ่ม เช่น ตุ๋นขาหมู ตุ๋นฟัก ต้มจับฉ่าย ไข่พะโล้ เพราะสามารถตั้งทั้งไว้บนเตาที่ระอุได้ เป็นเวลานาน
การประกอบอาหารจากเตาถ่านจะให้กลิ่นหอมเฉพาะ ที่เตาแบบอื่น เช่น เตาแก๊ส หรือเตาไฟฟ้าให้ไม่ได้ แม้ว่า จะปรุงรสชาติได้อร่อยเหมือนกัน แต่การใช้เตาถ่านจะให้ กลิ่นและรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์มากกว่า ลองนึกถึง ก๋วยเตี�ยวคั่วไก่หรือผัดไทยที่ทำจากเตาถ่านว่าหอมอร่อย ขนาดไหนหรือมีหลายคนบอกว่าไข่เจียวที่ทำจากเตาถ่านก็ยังให้รสชาติและกลิ่นที่แตกต่างคืออร่อยกว่าอย่างเห็นได้ชัด ปัจจุบันครอบครัวที่อยู่ในชุมชนที่ห่างไกลออกไป ในชนบทส่วนใหญ่ยังคงประกอบอาหารด้วยเตาถ่านกัน บางครอบครัวก็เผาถ่านใช้เองส่วนบางครอบครัวก็เลือกซื้อจากร้านขายถ่านไม้หรือร้านขายถ่านหุงต้มเพื่อนำมา ใช้งาน
รูปแบบการปรุงอาหารด้วยเตาถ่านในปัจจุบันไม่ได้ จำกัดอยู่แค่เพียงชุมชนที่อยู่ห่างไกลออกไปในชนบทที่ยังมีการใช้เตาถ่านประกอบอาหารในชีวิตประจำวันอยู่ทุกวัน แม้แต่คนในเมืองใหญ่ก็ยังชอบที่จะรับประทานอาหารที่ปรุง จากเตาถ่านเช่นเดียวกัน โดยเฉพาะอาหารประเภท ปิ้ง ย่าง บาร์บีคิว หรือสเต็ก ที่หาทานได้ง่ายมาก หรือจะทำ ทานกันเองในครอบครัวก็ได้ถ่านไม้ที่ใช้เป็นเช้ือเพลิงก็มี การพัฒนารูปแบบผลิตเป็นถ่านหุงต้มราคาประหยัด มีทั้ง ถ่านบาร์บีคิว ถ่านปิ้งย่าง ถ่านอัดแท่ง และถ่านไร้ควัน ผลิตและจำหน่ายกันทั่ว ใช้งานได้สะดวกและหาซื้อง่าย ตามร้านขายถ่านหุงต้มทั่วไป
แม้แต่เชฟฝีมือระดับโลกหลายคนก็เลือกการปรุง อาหารด้วยเตาถ่านสำหรับอาหารบางชนิดเป็นการเฉพาะ รวมถึงร้านอาหารหรูๆ หลายร้านก็เลือกโปรโมทอาหาร ด้วยการโฆษณาว่าขั้นตอนการปรุงเป็นการใช้เตาถ่าน และเชื้อ เพลิงที่เป็นถ่านคุณภาพดีที่ได้จากไม้ที่มีกลิ่น หอมพิเศษ อาหารที่ปรุงเหล่านี้แน่นอนว่ามีราคาที่แพง กว่าอาหารทั่วๆ ไปมากเลยทีเดียว
แม้ว่าปัจจุบันเทคโนโลยีต่างๆ ของโลกเราจะก้าวหน้า ไปมากเพียงใดก็ตามแต่การทำอาหารด้วยเตาถ่านแบบ ดั้งเดิมก็ยังถือว่าเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ที่ทำให้ได้อาหาร ที่รสชาติและกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์ที่ยังไม่มีการทำ อาหารแบบใดที่จะมาแทนที่ได้ แต่การทำอาหารด้วย เตาถ่านนั้น ก็ได้มีการพัฒนาให้ขั้นตอนในการทำนั้น ง่ายและสะดวกมากขึ้นอย่างถ่านไม้ที่เป็นเชื้อเพลิงก็มี ที่เป็นธรรมชาติ 100% ไร้กลิ่น ไร้ควัน จุดติดง่าย และ ให้ความร้อนได้นาน